هزینه زندگی در آلمان در مقایسه با سایر کشورهای اروپایی ارزانتر است. هزینه اجاره مسکن سهم عمده ای از این هزینه را شامل می‌شود. سایر هزینه‌ها شامل هزینه های خوراک، خرید، تفریح و لباس می باشد. این هزینه ها بسته به منطقه زندگی شما و هنر زندگی شما متغیر است.
برای تامین هزینه های زندگی خود در آلمان تا سال ۲۰۲۰، به طور متوسط به ۸۵۳ یورو در هر ماه (حدود ۹۵۷ دلار آمریکا) یا ۱۰.۲۳۶ یورو در سال (حدود ۱۱۴۸۴ دلار آمریکا) نیاز دارید.
در طول اقامت در آلمان انتظار می‌رود که سه هزینه زیر را در نظر داشته باشید:
شهریه دانشگاه در آلمان
اکثر دانشگاه های آلمان رایگان می‌باشند. تنها هزینه‌ای که باید به عنوان یک دانشجوی بین المللی در آلمان پرداخت کنید سهم ترم است. کلیه دانشجویان یک موسسه آموزش عالی ملزم به پرداخت سهم ترم هستند. این مبلغ بسته به موسسه آموزش عالی متفاوت است، تا حدودی به این دلیل که خدمات مختلفی در این سهم گنجانده شده است. به طور متوسط، سهم هر ترم حدود ۲۵۰ یورو است. مبلغ مشخصی که شما برای خدمات دانشگاهی مانند حمل و نقل با اتوبوس و قطار، امکانات ورزشی، سالن های ناهار خوری و موارد دیگر پرداخت می‌کنید.
در بسیاری از دانشگاه ها، سهم ترم شامل هزینه “بلیط ترم” یعنی گذرنامه حمل و نقل عمومی نیز می‌شود. با بلیط ترم خود می‌توانید به مدت شش ماه بطور رایگان در مناطق اطراف موسسه آموزش عالی خود با وسایل نقلیه عمومی سفر کنید. بسته به جایی که زندگی می‌کنید و تا چه میزان اجازه سفر دارید، بلیط می‌تواند بین ۲۵ تا ۲۰۰ یورو هزینه داشته باشد و در حال حاضر در سهم ترم گنجانده شده است.
بلیط ترم باعث کاهش هزینه های زندگی در آلمان می‌شود. دانشجو با پرداخت این هزینه کارت حمل و نقل رایگان (Semester Ticket) دریافت می‌کند که بواسطه آن دیگر نیازی به خرید بلیط اتوبوس و یا مترو ندارد و رفت و آمدش در شهر محل سکونت و یا شهرهای اطراف کاملا رایگان خواهد شد. پرداخت هزینه Semester Ticket اجباری است، زیرا Semester Ticket کارت دانشجویی شما نیز محسوب می‌شود. کاملا واضح است که بدون Semester Ticket هزینه زندگی دانشجویی در آلمان می‌توانست بیش از این مقدار باشد و به راحتی می‌توان گفت بدون این سرویس، هر ماه بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ یورو به مخارج دانشجو اضافه می‌شود.
شهریه تحصیل در مقطع کارشناسی در آلمان
علیرغم اینکه تحصیل در مقطع کارشناسی در دانشگاه‌های دولتی آلمان رایگان است، اما دانشجویان موظف به پرداخت هزینه کمی بایت ثبت نام سایر خدمات ترم هستند. این هزینه به طور متوسط ۲۵۰ یورو در هر ترم است، اما در هر دانشگاه متغیر خواهد بود.
اکثر دانشگاه های آلمان، دولتی هستند. دانشجویان برای تحصیل در دانشگاه های خصوصی در مقطع کارشناسی باید سالانه تا ۲۰,۰۰۰ یورو یا بیشتر را پرداخت کنند.
شهریه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری در آلمان
شهریه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه‌های آلمان اگر به صورت پیوسته باشد، معمولا رایگان خواهد بود. پیوسته به این معنی که دانشجو مدرک لیسانس خود را نیز از دانشگاه‌های آلمان گرفته باشد. در این صورت همچنین دانشجو موظف به پرداخت هزینه خدماتی ترم خواهد بود.
شهریه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته در آلمان برای دانشجویانی که مدرک لیسانس خود را از کشوری به جز آلمان دریافت کرده‌اند، در هر دانشگاه متفاوت است و می‌تواند تا ۲۰,۰۰۰ یورو سالانه در دانشگاه‌های دولتی و تا ۳۰,۰۰۰ یورو سالانه در دانشگاه‌های خصوصی باشد.
شهریه تحصیل در مقطع دکتری در تمام دانشگاه‌های آلمان، حداقل به مدت شش ترم رایگان است. دانشجویان دکتری در آلمان نیز موظف به پرداخت هزینه‌های خدماتی ترم به مبلغ ۲۵۰ یورو خواهند بود.
هزینه های زندگی در آلمان
اجاره خانه دانشجویی در آلمان در شهرهای مختلف، متفاوت است. در شهرهایی مثل مونیخ اجاره خانه بسیار زیاد و در شهرهایی مانند هانوفر و یا بوخوم به صرفه و مناسب است. هر چند پیدا کردن کار در شهرهای بزرگ قطعا راحت تر خواهد بود. دانشجویان بین ۲۹۰ تا ۵۶۰ یورو در ماه برای اقامت پرداخت می‌کنند. در برخی از شهرهای بزرگ مانند کلن، مونیخ، هامبورگ و فرانکفورت، این اجاره بالاتر از حد متوسط نیز می‌باشد. اجاره یک خانه یک خوابه در شهر اشتوتگارت آلمان معادل ۸۵۰ یورو است. اجاره همین خانه با همین شرایط در شهر برمن آلمان معادل ۵۵۰ یورو است.
اجاره مسکن۳۲۳ €
خوراک۱۶۸ €
پوشاک۴۲ €
لوازم تحریر۲۰ €
حمل و نقل۹۴ €
بیمه سلامت۸۰ €
اینترنت و تلفن۳۱ €
ورزش۶۱ €
جمع کل۸۱۹ €
سایر هزینه های تحصیل در آلمان
هزینه صدور ویزای دانشجویی آلمان
۷۵ یورو.
تمکن مالی
۱۰,۲۳۶ یورو برای یک سال زندگی در آلمان.
بیمه سلامت دانشجویی آلمان
یکی دیگر از مواردی که هزینه زندگی دانشجویی در آلمان را به شدت کاهش می‌دهد، خدمات بیمه درمانی در آلمان است. زیرا هزینه های درمانی در آلمان گران است. اما دانشجو با پرداخت بیمه در هر ماه، کارت بیمه دریافت خواهد کرد که بواسطه آن در سراسر اتحادیه اروپا می‌تواند بصورت رایگان تحت مداوا قرار بگیرد. هزینه بیمه دانشجویی برای دانشجویان زیر ۳۰ سال ۱۶۰ یورو است که نصف این مبلغ را دولت آلمان پرداخت می‌کند و دانشجو (چه دانشجوی آلمانی و چه دانشجوی خارجی) باید نصف دیگر آن یعنی ۸۰ یورو در هر ماه را پرداخت کند.
این مثلث سه موضوع مهم برای شما به عنوان یک دانشجوی بین المللی در کشور آلمان است. به محض اطمینان از مسئولیت رسیدگی به این سه چالش، مراقبت از سایر مشکلات آسان تر خواهد شد.
دسته بندی مراکز آموزش عالی آلمان چگونه است؟
دسته بندی مراکز آموزش عالی آلمان به شرح زیر است:
مراکز دانشگاهی
در مراکزی که تحت عنوان Universität یا Hochschule هستند، تأکید بر تحقیق و پژوهش می‌باشد و امکان تحصیل در مقاطع بالاتر مثل دکتری مهیا خواهد بود.
دانشگاه‌های علمی کاربردی (Fachhochschule)
دانشگاه‌های علمی کاربردی دانشگاه‌هایی هستند که تأکید بیشتری بر روی جنبه کاربردی و عملی رشته‌های تحصیلی دارند و بیشتر، رشته‌های مهندسی، اقتصادی و مالی را ارائه می‌کنند. فارغ التحصیلان این نوع دانشگاه‌ها، آینده شغلی بسیار خوبی دارند و در حال حاضر بسیاری از کارفرماها، فارغ التحصیلان دانشگاه‌های علمی کاربردی را به فارغ التحصیلان سایر دانشگاه‌ها ترجیح می‌دهند و نکته این هست که این مدرک غالبا در آلمان مورد قبول است و امکان تحصیل در مقطع دکتری ندارند.
دانشگاه‌های هنر و موسیقی
نوع دیگری از مراکز آموزش عالی در آلمان، Kunst und Musik und Film Hochschuleها هستند. تعداد این دانشگاه‌ها در آلمان حدوداً 50 مرکز می‌باشد.
شهرهای دانشجویی آلمان کدامند؟
برلین، شهر بزرگ دانشجویی:
برلین بزرگترین شهر آلمان است که بیش از 3.5 میلیون نفر جمعیت دارد. این شهر همچنین بیشترین حجم تمرکز دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی در آلمان را دارد.
هزینه پایین زندگی در برلین یکی دیگر از نقاط قوت این شهر برای زندگی دانشجویان است. برلین به نسبت شهرهای مونیخ، هامبورگ و فرانکفورت، بالاترین امتیاز را در بین شهرهای مقرون به صرفه برای زندگی دانشجویی کسب کرده است.
برای نمونه Freie Universität، یکی از بزرگترین و برترین دانشگاه‌های تحقیقاتی در برلین است. این دانشگاه در سال گذشته در رتبه بندی برترین دانشگاه‌های جهان در رتبه 87 قرار گرفت و در رشته‌های هنر، علوم انسانی و علوم اجتماعی دانشجو می‌پذیرد.
این دانشگاه همچنین دارای شعباتی در ایالات متحده، بلژیک، روسیه، چین، مصر و هند است.
مونیخ، شهر بزرگ صنعتی:
دومین شهر در فهرست بهترین شهرهای دانشجویی در آلمان، شهر مونیخ است که سومین شهر بزرگ آلمان نیز محسوب می‌شود.
مونیخ یک شهر مطلوب برای تحصیلات تکمیلی است. شهری امن، تمیز و چند فرهنگی و مهمتر از همه، مونیخ را می‌توان در فهرست 10 شهر برتر صنعتی جهان به حساب آورد.
فرانکفورت، شهر آسمان خراش ها:
فرانکفورت به عنوان خانه بانک مرکزی اروپا و یکی از بزرگترین مراکز مبادلات بورس در جهان شناخته می‌شود و مقصدی منحصر به فرد برای هر دانشجوی جوانی است که آرزو دارد در دنیای اقتصاد جهانی بدرخشد و در این حوزه کار کند.
دانشگاه‌های فرانکفورت که برای اخذ پذیرش ایرانیان مناسب هستند عبارتند از:
دانشگاه یوهان ولفگانگ گوته
دانشگاه علوم کاربردی فرانکفورت
دانشکده امور مالی و مدیریت فرانکفورت